ನವದೆಹಲಿ : ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ರಕ್ಷಣಾ ಸಲಕರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ವಿದೇಶಿ ಖರೀದಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದ ಭಾರತ, ಕಳೆದ 14 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣಾ ಆಮದುಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ದೇಶದ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ನೀತಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಕೋಟಕ್ ಮ್ಯೂಚುವಲ್ ಫಂಡ್ನ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು 2010 ರಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣಾ ಸಲಕರಣೆಗಳ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆಮದುದಾರರಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ 2024 ರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿದೆ. 2010 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಒಟ್ಟು ರಕ್ಷಣಾ ಆಮದುಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 11 ರಷ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅಗ್ರ ಆಮದುದಾರವಾಗಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಶೇಕಡಾ 9 ರಷ್ಟು, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಶೇಕಡಾ 6 ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ಶೇಕಡಾ 5 ರಷ್ಟು ಸಹ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿವೆ.
ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಸಿಂಗಾಪುರ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ದೇಶಗಳು ತಲಾ ಶೇಕಡಾ 4 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಅಲ್ಜೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗಲ್ ತಲಾ ಶೇಕಡಾ 3 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. 2024 ರ ದತ್ತಾಂಶದ ಪ್ರಕಾರ, ಉಕ್ರೇನ್ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಕ್ಷಣಾ ಸಲಕರಣೆಗಳ ಆಮದುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಆಮದುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಶೇಕಡಾ 18 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ತೀವ್ರ ಏರಿಕೆಗೆ ಕಾರಣ ರಷ್ಯಾ-ಉಕ್ರೇನ್ ಯುದ್ಧ, ಇದು ಉಕ್ರೇನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಉಪಕರಣಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ.
ಜಾಗತಿಕ ರಕ್ಷಣಾ ಆಮದುಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಲೆಂಡ್ ಶೇ. 5 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆಮದುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಇದರ ನಂತರ ಶೇ. 4 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಆಮದುಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ ಶೇ. 4 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕತಾರ್, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಜೊತೆಗೆ ಭಾರತ ಈಗ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಂತಹ ಇತರ ದೇಶಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಆಮದುಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 3 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ “ಇತರರು” ವರ್ಗವು 2010 ಮತ್ತು 2024 ಎರಡರಲ್ಲೂ ಶೇ. 47 ರಷ್ಟು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ಥಾನವು ಬದಲಾಗದೆ ಉಳಿದಿದೆ. ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯವು ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ದೇಶೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಒತ್ತಡವು ಆಮದುಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ರಫ್ತುಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಕೋಟಕ್ ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ರಫ್ತು ಬಲವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದು, 2017 ರಿಂದ ಶೇ. 41 ರಷ್ಟು ಸಂಯುಕ್ತ ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ದರವನ್ನು (ಸಿಎಜಿಆರ್) ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ರಫ್ತು 2017 ರಲ್ಲಿ 15 ಬಿಲಿಯನ್ ರೂ.ಗಳಿಂದ 2024 ರಲ್ಲಿ 236 ಬಿಲಿಯನ್ ರೂ.ಗಳಿಗೆ ಬೆಳೆಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತ ರಕ್ಷಣಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ವಲಯವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಎರಡಕ್ಕೂ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
