ನವದೆಹಲಿ: ನೀನು ಎಟಿಎಂ(ATM) ಯಂತ್ರದಿಂದ ಹಣ ಹಿಂಪಡೆದಾಗ ಒಮ್ಮೆ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಯಾಕಂದ್ರೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹರಿದ ಅಥವಾ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೋಟುಗಳು ನಿಮ್ಮ ಕೈ ಸೇರುವ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಹಣ ಹಿಂಪಡೆದ ತಕ್ಷಣವೇ ಒಮ್ಮೆ ಚೆಕ್‌ ಮಾಡ್ಕೊಳಿ.
ನಾವು ಎಟಿಎಂನಿಂದ ಹರಿದ ನೋಟು ಪಡೆದರೆ, ಅದನ್ನು ವಾಪಸ್‌ ಟಿಎಂ ಯಂತ್ರಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ನಾವು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಪ್ರಕಾರ, ನೀವು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ವಿನಿಮಯ ಹೇಗೆ?
ಆರ್‌ಬಿಐ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯ ಕೌಂಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮಣ್ಣಾದ, ವಿರೂಪಗೊಂಡ ಅಥವಾ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪಡೆದರೆ, ಅವುಗಳ ಬದಲಿಗೆ ತಾಜಾ ನೋಟುಗಳಿಗೆ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಯಾವುದೇ ಕರೆನ್ಸಿ ಚೆಸ್ಟ್ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆರ್‌ಬಿಐನ ಯಾವುದೇ ಇಶ್ಯೂ ಆಫೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಹ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನೀವು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದಾಗ, ನೀವು ಯಾವುದೇ ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
RBI ಟ್ರಿಪಲ್ ಲಾಕ್ ರೆಸೆಪ್ಟಾಕಲ್ (TLR) ಕವರ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾನಿಯಾದ ನೋಟುಗಳಿಗೆ ವಿನಿಮಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ, ಆರ್‌ಬಿಐನ ವಿಚಾರಣೆ ಕೌಂಟರ್‌ನಿಂದ ಟಿಎಲ್‌ಆರ್ ಕವರ್ ಪಡೆಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೋಟನ್ನು ಅದರೊಳಗೆ ಹಾಕಬಹುದು. ಟ್ರಿಪಲ್ ಲಾಕ್ ರೆಸೆಪ್ಟಾಕಲ್ ಬಾಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಇಡುವ ಮೊದಲು ಕವರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕಾಲಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಮಾಡಿದ ನೋಟುಗಳ ನಿಮ್ಮ ಹೆಸರು, ವಿಳಾಸ ಮತ್ತು ಮುಖಬೆಲೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀವು ಬರೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ನಿಮಗೆ ಕಾಗದದ ಟೋಕನ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನೋಟು ಠೇವಣಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ವಿನಿಮಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಅಥವಾ ಪೇ ಆರ್ಡರ್ ಮೂಲಕ ಠೇವಣಿದಾರರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಷರತ್ತುಗಳು
ಭಾರತೀಯ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಿವೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಆರ್‌ಬಿಐ ಪ್ರಕಾರ, ಹರಿದ, ಸ್ವಲ್ಪ ಕತ್ತರಿಸಿದ, ಕಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಕೊಳಕು ಅಥವಾ ಎರಡು ತುಂಡುಗಳಾಗಿರುವ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೊಸದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಮ್ಯುಟಿಲೇಟೆಡ್ ನೋಟುಗಳನ್ನು RBI ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಭಾಗಗಳು ಕಾಣೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಹೆಸರು, ಖಾತರಿ, ಷರತ್ತು, ಭರವಸೆ, ಸಹಿ, ಅಶೋಕ ಸ್ತಂಭ, ಲಾಂಛನ, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಭಾವಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ವಾಟರ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಸೇರಿವೆ. ಈ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆದರೆ, ಆರ್‌ಬಿಐನ ನೋಟು ಮರುಪಾವತಿ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ವಿನಿಮಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅತಿಯಾಗಿ ಮಣ್ಣಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುವ ಅಥವಾ ಸುಟ್ಟ ಅಥವಾ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗದಂತೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವ ನೋಟುಗಳಿಗೆ, ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ತಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು RBI ಹೇಳುತ್ತದೆ.
BIGG NEWS : ಬೆಂಗಳೂರಿಗರೇ ಎಚ್ಚರ..! ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ‘ವಾಶ್ ರೂಮ್ಗೆ ಹೋಗಿ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲೇ ಬ್ಯಾಗ್ ಕಳ್ಳತನ’
ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು 20 ತುಣುಕುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಲ್ಲದಿರುವವರೆಗೆ ಮತ್ತು ದಿನಕ್ಕೆ 5,000 ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀರದಿರುವವರೆಗೆ ಮಣ್ಣಾದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಚಿತವಾಗಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಮಣ್ಣಾದ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 20 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯವು ದಿನಕ್ಕೆ 5,000 ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ, ನಂತರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅವುಗಳನ್ನು ರಶೀದಿಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆರ್‌ಬಿಐ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸೇವಾ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಸಹ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು.
ಮ್ಯುಟಿಲೇಟೆಡ್ ಮತ್ತು ಅಪೂರ್ಣ ನೋಟುಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಚೂರುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 5 ರವರೆಗೆ ಇದ್ದಾಗ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯ ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿನಿಮಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ವಿರೂಪಗೊಳಿಸಿದ ನೋಟುಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಮೌಲ್ಯ 5,000 ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ವಿಮಾ ಅಂಚೆ ಮೂಲಕ ಹತ್ತಿರದ ಕರೆನ್ಸಿ ಚೆಸ್ಟ್ ಶಾಖೆಗೆ ಕಳುಹಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಅವುಗಳನ್ನು ಮೇನ್‌ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಮತದಾರರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರ ಕದಿಯುತ್ತಿದೆ: ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಿಂದ ಗಂಭೀರ ಆರೋಪ
BIGG NEWS : ಬೆಂಗಳೂರಿಗರೇ ಎಚ್ಚರ..! ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ‘ವಾಶ್ ರೂಮ್ಗೆ ಹೋಗಿ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲೇ ಬ್ಯಾಗ್ ಕಳ್ಳತನ’
