ನವದೆಹಲಿ : ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಇರುವ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿ 12 ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದಿವೆ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಗೋವಾ, ದೆಹಲಿ, ಚಂಡೀಗಢ ಮತ್ತು ಪುದುಚೇರಿ ಮಾತ್ರ ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿವೆ.
ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಶಾಲೆಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ (98 ಪ್ರತಿಶತ) ಗಿಂತ ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ. ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದ ಶಾಲೆಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯೂ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಉತ್ತರ ಕೇಳಿದೆ
2011ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಮತ್ತೆ 2012-2014ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತ್ತು. ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಇಂತಹ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನಂಬಿತ್ತು. ಇದಾದ ನಂತರ ಜಯಾ ಠಾಕೂರ್ ಎಂಬ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರೊಬ್ಬರು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯದ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಿಗೆ ಸ್ಯಾನಿಟರಿ ಪ್ಯಾಡ್ ಒದಗಿಸುವ ಕುರಿತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು, ಈ ಕುರಿತು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವರದಿ ಕೇಳಿತ್ತು.
ತರುವಾಯ, ಅಫಿಡವಿಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ 97.5 ಪ್ರತಿಶತ ಶಾಲೆಗಳು (ಸರ್ಕಾರಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಅನುದಾನಿತ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ) ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿವೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಆಗಸ್ಟ್ 2024 ರಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ರಾಜ್ಯವಾದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದ (MHRD) ವರದಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿಲ್ಲದ ಅನೇಕ ಶಾಲೆಗಳು ಯುಪಿಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಯುಪಿಯ 98.8 ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿವೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯದ ಬಗ್ಗೆ ರಾಜ್ಯ ದರ ಪಟ್ಟಿ
ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ 99.9 ಪ್ರತಿಶತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೇ 98.8, ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಶೇ 99.7, ಸಿಕ್ಕಿಂನಲ್ಲಿ ಶೇ 99.5, ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಶೇ 99.6, ಗುಜರಾತ್, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇ 99.6, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಶೇ 98.7, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಶೇ 97.8 .” “ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ 98 ಶೇಕಡಾ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ 98.5 ಶೇಕಡಾ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 96.1 ರಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.”
ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ. ಮೇಘಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶೇ 81.8, ಮಣಿಪುರದಲ್ಲಿ ಶೇ 87, ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಶೇ 88.5, ತ್ರಿಪುರದಲ್ಲಿ ಶೇ 91.5, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇ 90.6, ಮಿಜೋರಾಂನಲ್ಲಿ ಶೇ 93 ಮತ್ತು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೇ 91.4 ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿವೆ.
