ನವದೆಹಲಿ: ದಶಕಗಳ ಉಪಗ್ರಹ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಭಾರತೀಯ ಹಿಮಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದ ಹಿಮನದಿಗಳು ಅಪಾಯಕಾರಿ ದರದಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ, ಇದು ಹಿಮಾಲಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಸೋಮವಾರ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಈ ಹಿಮನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳ ನೀರಿನ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. 18 ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದ ನಂತರ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿನ ಹಿಮನದಿಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಕರಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಅವು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದ ಸಂಶೋಧನೆ ತೋರಿಸಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಇಂದು ಹಿಮನದಿಗಳು ಇರುವಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಹಿಮನದಿಯ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವಿಕೆಯು ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರೋವರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸರೋವರಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ದೊಡ್ಡ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳು ಒಡೆದು, ತಗ್ಗು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.
1984 ರಿಂದ 2023 ರವರೆಗೆ ಹಿಮನದಿಗಳ ಉಪಗ್ರಹ ದತ್ತಾಂಶವು 2016-17 ರಲ್ಲಿ, ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 10 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾದ ಒಟ್ಟು 2,431 ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳಿವೆ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. 1948 ರಿಂದ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ 676 ಸರೋವರಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ಪೈಕಿ 130 ಕೆರೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 65 ಸಿಂಧೂ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಏಳು ಗಂಗಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 58 ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿವೆ.
ಈ ಸರೋವರಗಳು ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಇಸ್ರೋದ ಅಧ್ಯಯನ ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. 601 ಕೆರೆಗಳ ಗಾತ್ರ ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಹತ್ತು ಕೆರೆಗಳು 1.5 ರಿಂದ 2 ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, 65 ಕೆರೆಗಳು ಒಂದೂವರೆ ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿವೆ. ಅನೇಕ ಸರೋವರಗಳು ಹಿಮಾಲಯದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 4,000-5,000 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ 314 ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು 5,000 ಮೀಟರ್ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ 296 ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ಹಿಮನದಿಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಕರಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ರೂಪುಗೊಂಡ ಸರೋವರಗಳ ಗಾತ್ರವು ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಸರ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹಿಮನದಿ ಸರೋವರಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ನೀರಿನಿಂದಾಗಿ, ಅವು ಸ್ಫೋಟಗೊಳ್ಳುವ ಅಪಾಯವಿದೆ. ಅಂತಹ ಸರೋವರಗಳು ಒಡೆದಾಗ, ಅವು ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಉತ್ತರಾಖಂಡವು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಭಾರಿ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದೆ.
