ನವದೆಹಲಿ: ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947 ರಂದು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕ್ಷಣವಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಈ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಿಂದೆ ನಡೆದ ರಾಜಕೀಯ ಮಾತುಕತೆಗಳು, ಆಳವಾದ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಚೌಕಾಶಿಗಳು ಅಷ್ಟೇ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದ್ದವು.
ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅಲಿ ಜಿನ್ನಾ ಮತ್ತು ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ – ಈ ನಾಲ್ಕು ಪಾತ್ರಗಳು ಅಧಿಕಾರ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಚಿತ್ರಕಥೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಪಾತ್ರಗಳಾಗಿದ್ದವು.
ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮ
ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಮಾರ್ಚ್ 1947 ರಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ವೈಸ್ರಾಯ್ ಆಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದರು. 1948 ರ ವೇಳೆಗೆ ಶಾಂತಿಯುತ ಅಧಿಕಾರ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರ ಅವರಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಹದಗೆಡುತ್ತಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಕೋಮು ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವೇಗಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.
ಜೂನ್ 3, 1947 ರಂದು, ಅವರು ‘ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಯೋಜನೆ’ಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು, ಇದು ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ – ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ.
ನೆಹರು-ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರ ಸೌಹಾರ್ದಯುತ ಸಂಬಂಧ
ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮತ್ತು ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ನಿಕಟವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಬಂಧವು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ ಎಂದು ಅನೇಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ನೆಹರು ಅವರನ್ನು ‘ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ನಾಯಕ’ ಎಂದು ನೋಡಿದರು ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಇದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮತ್ತು ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅನೇಕ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರು ಈ ನಿಕಟತೆಯಿಂದ ಅನಾನುಕೂಲತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ಆಗಿ ಮಾಡಲು ನೆಹರು ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು.
ಜಿನ್ನಾ ತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಬೇಡಿಕೆ
ಈ ಹಿಂದೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅಲಿ ಜಿನ್ನಾ, ನಂತರ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾದರು ಮತ್ತು ‘ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಿದ್ಧಾಂತ’ದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವಕ್ತಾರರಾದರು. ಅಖಂಡ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜಿನ್ನಾ ನಂಬಿದ್ದರು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದೇಶವೆಂದು ಗುರುತಿಸಬೇಕೆಂದು ಅವರು ದೃಢನಿಶ್ಚಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಜಿನ್ನಾ ಯಾವುದೇ ಜಂಟಿ ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಮತ್ತು ಜಿನ್ನಾ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ವಿಫಲವಾದವು.
ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್: ಏಕೀಕೃತ ಭಾರತದ ಶಿಲ್ಪಿ
ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಅಧಿಕಾರ ವರ್ಗಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕ ನಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಏಕೈಕ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಆಯ್ಕೆ ಎಂದು ಅವರು ತಕ್ಷಣ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು.
ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್
565 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಪಟೇಲ್ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಹೈದರಾಬಾದ್, ಜುನಾಗಢ್ ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದಂತಹ ಸಂಕೀರ್ಣ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ ರಾಜ್ಯಗಳೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳು ಭಾರತದ ಏಕತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವೆಂದು ಸಾಬೀತಾಯಿತು.
ಪಟೇಲ್ ಮತ್ತು ನೆಹರೂ ನಡುವೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿದ್ದವು, ಆದರೆ ಇಬ್ಬರೂ ಶಾಂತಿಯುತ ಅಧಿಕಾರ ವರ್ಗಾವಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಯು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಮತ್ತು ಕೋಮು ಗಲಭೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು. ಸುಮಾರು 10 ಲಕ್ಷ ಜನರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಜನರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳನ್ನು ತೊರೆಯಬೇಕಾಯಿತು. ಆದರೂ, ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರ ತಂತ್ರ, ನೆಹರೂ ಪಟೇಲ್ ಅವರ ಆಡಳಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಇತಿಹಾಸದ ಹಾದಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿತು.
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಘೋಷಣೆ
ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್ ಅಟ್ಲೀ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದನು., ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡುವ ಕಾನೂನನ್ನು ಬ್ರಿಟನ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಆಗಿನ ಭಾರತದ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ಲಾರ್ಡ್ ಲೂಯಿಸ್ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರಿಗೆ ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಜೂನ್ 3, 1947 ರಂದು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಮೌಂಟ್ ಬ್ಯಾಟನ್ ಯೋಜನೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಭಾರತವನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಎಂಬ ಹೊಸ ದೇಶವನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕಾಯಿತು.
ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಯೋಜನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಜುಲೈ 5, 1947 ರಂದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಂಸತ್ತು (ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಕಾಮನ್ಸ್) ಅನುಮೋದಿಸಿತು. ಇದರ ನಂತರ, ಜುಲೈ 18, 1947 ರಂದು, ಬ್ರಿಟನ್ನ ರಾಜ ಆರನೇ ಜಾರ್ಜ್ ಕೂಡ ಈ ಕಾಯ್ದೆಗೆ ತನ್ನ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಇದರ ನಂತರ ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947 ರಂದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಕ್ಕಿತು.
ಮೌಂಟ್ ಬ್ಯಾಟನ್ ಗೆ ಈ ದಿನ ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ
ಕೊನೆಯ ವೈಸ್ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಅವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಈ ದಿನವು ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡಲು ಆಗಸ್ಟ್ 15 ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1945 ರಂದು, ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಜಪಾನಿನ ಸೈನ್ಯವು ಬ್ರಿಟನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಶರಣಾಯಿತು. ಅದೇ ದಿನ, ಜಪಾನ್ ನ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಹಿರೋಹಿಟೊ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಿದ ರೇಡಿಯೋ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಲಾರ್ಡ್ ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ ಆಗ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಿತ್ರಪಡೆಗಳ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಜಪಾನಿನ ಸೈನ್ಯದ ಶರಣಾಗತಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶ್ರೇಯಸ್ಸು ಮೌಂಟ್ಬ್ಯಾಟನ್ಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ 15 ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ದಿನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡಲು ಆಗಸ್ಟ್ ೧೫ ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು.
ಇಂದು, ಭಾರತವು ತನ್ನ 78 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ರಾಜಕೀಯ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ದುರಂತ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಈ ಅಧಿಕಾರ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಪದರಗಳನ್ನು ನಾವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
