ನವದೆಹಲಿ : ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪ್ರಶಂಸಿಸಿದೆ. ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು 17 ಕೋಟಿ ಜನರನ್ನು ಬಡತನದಿಂದ ಹೊರತಂದಿದೆ, ಇದು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದೆ.
ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಈಗ ದೇಶದ ದುಡಿಯುವ ವಯಸ್ಸಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ವೇಗವಾಗಿದೆ, ಇದು ಯಾವುದೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು 2011 ಮತ್ತು 2022-23ರ ನಡುವೆ 171 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರನ್ನು ತೀವ್ರ ಬಡತನದಿಂದ (ದಿನಕ್ಕೆ $2.15 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿರುವವರು) ಹೊರತಂದಿದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ತೀವ್ರ ಬಡತನದ ಪ್ರಮಾಣವು 16.2% ರಿಂದ ಕೇವಲ 2.3% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಇದು ಭಾರತವನ್ನು ಕೆಳ-ಮಧ್ಯಮ ಆದಾಯದ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ತಂದಿತು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಜಾಗತಿಕ ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಡತನವು ಶೇ.18.4 ರಿಂದ ಶೇ.2.8 ಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ.10.7 ರಿಂದ ಶೇ.1.1 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮೀಣ-ನಗರ ಅಂತರವು ಕೇವಲ ಶೇ.1.7 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ದಿನಕ್ಕೆ $3.65 ರಂತೆ, ಬಡತನದ ಪ್ರಮಾಣವು 61.8% ರಿಂದ 28.1% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ, 378 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರು ಬಡತನದಿಂದ ಹೊರಬಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸೇರಿದಂತೆ ಐದು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಡತನ ವೇಗವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಐದು ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಬಿಹಾರ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ಬಡತನ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. 2011-12ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಬಡವರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 65 ರಷ್ಟು ಜನರು ಈ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿದ್ದರು. ಇವು 2022-23ರ ವೇಳೆಗೆ ತೀವ್ರ ಬಡತನದಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಕುಸಿತದ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿವೆ.
ನಗರ ನಿರುದ್ಯೋಗ ಶೇ. 6.6ಕ್ಕೆ ಇಳಿಕೆ
2021-22 ರಿಂದ ಉದ್ಯೋಗ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರವು ದುಡಿಯುವ ವಯಸ್ಸಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ನಗರ ನಿರುದ್ಯೋಗವು 7.8% ರಿಂದ 6.6% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ (Q1 FY24-25), ಇದು 2017-18 ರ ನಂತರದ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟವಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ವ-ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿಯೂ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯುವ ನಿರುದ್ಯೋಗ ದರವು ಇನ್ನೂ 13.3% ರಷ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಯುವಕರಲ್ಲಿ 29% ರಷ್ಟಿದೆ.
