ನವದೆಹಲಿ : ಸಿಆರ್ಪಿಸಿಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 197 ರ ಬಗ್ಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ, ಇದು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರಿಗೆ ಅವರ ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಂದ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದಂತಹ ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು, ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರಿಗೆ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಈ ನಿರ್ಧಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕೃತ ಕಾರ್ಯಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜಸ್ಥಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವಾಗ ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಿಆರ್ಪಿಸಿಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 197 ರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅದರಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
CrPC ಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 197 ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ಭದ್ರತೆ
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಸ್‌ಕೆ ಕೌಲ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಹೇಮಂತ್ ಗುಪ್ತಾ ಅವರ ಪೀಠವು ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಿಆರ್ಪಿಸಿಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 197 ರ ಉದ್ದೇಶವು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರನ್ನು ಅನಗತ್ಯ ಕಿರುಕುಳದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವುದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನು ತನ್ನ ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಸಗಿದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಲು ಸಕ್ಷಮ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾನೂನು ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಸಂಜ್ಞಾನ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ.
ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಂದ ನೌಕರರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಈ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ವಂಚನೆಯಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ
ಅಪರಾಧ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನ ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯದ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ನಿರ್ಣಯಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಪೀಠವು ತನ್ನ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಆಪಾದಿತ ಅಪರಾಧವು ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಸೆಕ್ಷನ್ 197 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಜರಿ, ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ತಿದ್ದುವುದು ಅಥವಾ ದುರುಪಯೋಗದಂತಹ ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.
ಭೂ ವಿವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಗುಮಾಸ್ತರ ಪಾತ್ರ
ತನ್ನ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ನಿರಾಶ್ರಿತರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ವಂಚನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ರಾಜಸ್ಥಾನ ನಿವಾಸಿ ಇಂದ್ರಾ ದೇವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ದೊರೆತಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಗಮನಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರತಿವಾದಿ-2 ಮತ್ತು ಕೇವಲ ಕಾಗದದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಗುಮಾಸ್ತನಿಗೆ ಕೆಳ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮಾಧಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಎಲ್ಲ ಹಂತದ ನೌಕರರ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
