ನವದೆಹಲಿ : ದೇಶದಲ್ಲಿನ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿನ ಉತ್ಕರ್ಷವು ನಗದು ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೆ, ಕೊಳಕು ಮತ್ತು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸಹ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್‌ಬಿಐ) ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರದಿಯು ಕಳೆದ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ 41 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದೆ ಜನರು ನೋಟುಗಳ ಮೇಲೆ ಅನಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಅವುಗಳನ್ನು ಮಡಚಿ ಇಡುತ್ತಿದ್ದರು ಅಥವಾ ಅವುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದಿತ್ತು. ಈ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ, ನೋಟುಗಳು ಬೇಗನೆ ಹಾಳಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಈಗ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ, ಜನರ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ವರ್ತನೆ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಹಳ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದೆ.
4 ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿವೆ
ಆರ್‌ಬಿಐ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುತ್ತದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ ಮತ್ತು ಜುಲೈ 2024 ರ ನಡುವೆ ಒಟ್ಟು 8.43 ಬಿಲಿಯನ್ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಯಿತು, ಆದರೆ 2025 ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ 5.96 ಬಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಇಳಿದಿದೆ. ನಾವು ವಿಭಿನ್ನ ಮೌಲ್ಯದ ಮುಖಬೆಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದರೆ, 2024 ರಲ್ಲಿ, 500 ರೂ.ಗಳ 3.10 ಬಿಲಿಯನ್ ನೋಟುಗಳು, 200 ರೂ.ಗಳ 85.63 ಕೋಟಿ ನೋಟುಗಳು, 100 ರೂ.ಗಳ 2.27 ಬಿಲಿಯನ್ ನೋಟುಗಳು ಮತ್ತು 50 ರೂ.ಗಳ 70 ಕೋಟಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, 2025 ರಲ್ಲಿ, ಈ ಮೌಲ್ಯಗಳ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ 1.81 ಬಿಲಿಯನ್, 56.27 ಕೋಟಿ, 1.07 ಬಿಲಿಯನ್ ಮತ್ತು 65 ಕೋಟಿಗೆ ಇಳಿದಿದೆ.
ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟಿನಿಂದಾಗಿ ನಗದು ಬಳಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಈ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೊಳಕು ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೆ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ನಗದು ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ವೇಗಗೊಳ್ಳಬಹುದು.
