ನವದೆಹಲಿ : ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಏರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (HAL) ಗೆ ‘ಮಹಾರತ್ನ’ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ಯಮಗಳ ಇಲಾಖೆ (ಡಿಪಿಇ) ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಎಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ನಿರ್ಧಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದೆ. ವಿತ್ತ ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರ ಅನುಮೋದನೆಯ ನಂತರ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
ಈಗ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 14 ಮಹಾರತ್ನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಕಂಪನಿಗಳಿವೆ. ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಆಯಿಲ್, BHEL, NTPC, BPCL, ಕೋಲ್ ಇಂಡಿಯಾ, GAIL, HPCL, SAIL, ONGC, ಪವರ್ ಗ್ರಿಡ್, PFC, ಆಯಿಲ್ ಇಂಡಿಯಾ, REC ಮತ್ತು ಈಗ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಏರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (HAL) ಸೇರಿವೆ.
HAL ನ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ
2023-24ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಚ್‌ಎಎಲ್ 7,595 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಬೃಹತ್ ಲಾಭ ಮತ್ತು ರೂ.28,162 ಕೋಟಿ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಕಂಪನಿಯ ಷೇರುಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಷೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ (ಎನ್‌ಎಸ್‌ಇ) 57% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯವನ್ನು ನೀಡಿವೆ, ಇದು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಕ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಮಹಾರತ್ನ ಎಂದರೆ ಏನು?
ಈ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದ ನಂತರ ಆರ್ಥಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ‘ಮಹಾರತ್ನ’ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಹಾರತ್ನ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಒಟ್ಟು ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ 15% ವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಮಹಾರತ್ನರಾಗಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಷರತ್ತುಗಳು
ಮಹಾರತ್ನ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಪಡೆಯಲು ಕಂಪನಿಗಳು ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಬೇಕು. ಇದರಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ಸರಾಸರಿ ವಹಿವಾಟು 25,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೆ, ವಾರ್ಷಿಕ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯ 15,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರಬೇಕು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಕಂಪನಿಯು ಈಗಾಗಲೇ ‘ನವರತ್ನ’ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಷೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿರಬೇಕು. ಕಂಪನಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯವೂ 5,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರಬೇಕು.
ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮಹಾರತ್ನ ಕಂಪನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ
1 ನ್ಯಾಷನಲ್ ಥರ್ಮಲ್ ಪವರ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ (NTPC) ಲಿಮಿಟೆಡ್
2 ತೈಲ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ನಿಗಮ (ONGC) ಲಿಮಿಟೆಡ್
3 ಸ್ಟೀಲ್ ಅಥಾರಿಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (SAIL)
4 ಭಾರತ್ ಹೆವಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (BHEL)
5 ಇಂಡಿಯನ್ ಆಯಿಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (IOCL)
6 ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (HPCL)
7 ಕೋಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಸಿಐಎಲ್)
8 GAIL ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್
9 ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (BPCL)
10 ಪವರ್ ಗ್ರಿಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್
11 ಪವರ್ ಫೈನಾನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ (PFC)
12 ರೂರಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಫಿಕೇಶನ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ (REC) ಲಿಮಿಟೆಡ್
13 ಆಯಿಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (OIL).
14 ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಏರೋನಾಟಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (HAL)
