ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ‘ಚಾರ್ಜ್ ಶೀಟ್’ ಕುರಿತು ‘ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್’ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು

ನವದೆಹಲಿ : ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಚಾರ್ಜ್ ಶೀಟ್’ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ. ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಚಾರ್ಜ್ಶೀಟ್ನಲ್ಲಿನ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಮಾನದಂಡಗಳು ಪುರಾವೆಗಳು ಸಾಬೀತಾದರೆ, ಅಪರಾಧವನ್ನ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ. ಆರೋಪಪಟ್ಟಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲಂಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಮೂದುಗಳನ್ನ ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಯಾವ ಆರೋಪಿ ಯಾವ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದಿದೆ.

ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮುಂದೆ ಹೇಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಲಗತ್ತಿಸಬೇಕು. ಅಪರಾಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಆರೋಪಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಪಾತ್ರವನ್ನ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬೇಕು. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಸಂಜೀವ್ ಖನ್ನಾ ಮತ್ತು ಎಸ್ವಿಎನ್ ಭಟ್ಟಿ ಅವರ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಆರೋಪಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ಗೆ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹವಿಲ್ಲದೆ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದುವರಿಯುವಂತೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಚಾರ್ಜ್ಶೀಟ್ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.

ದೋಷಾರೋಪ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಬೇಕಾದ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟವು, ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಪುರಾವೆಗಳು ಸಾಬೀತಾದರೆ, ಅಪರಾಧವು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ತೋರಿಸಬೇಕು. ಪ್ರಕರಣವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುರಾವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಚಾರ್ಜ್ ಶೀಟ್ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವಿಚಾರಣೆಯು ದೋಷಾರೋಪ ಪಟ್ಟಿಯ ಜೊತೆಗೆ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾದ ಪುರಾವೆಗಳು ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿರಬೇಕು. ಈ ಮಾನದಂಡವು ಅತಿಯಾದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಥವಾ ದೋಷರಹಿತವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ವಿಳಂಬ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘ ಸೆರೆವಾಸದಿಂದಾಗಿ ಮುಗ್ಧ ಜನರನ್ನ ಕಿರುಕುಳದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸಮತೋಲನವಾಗಿದೆ.

ಆರೋಪಪಟ್ಟಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲಂಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಮೂದುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಯಾವ ಆರೋಪಿ ಯಾವ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಸೆಕ್ಷನ್ 161 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮುಂದೆ ಹೇಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಲಗತ್ತಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ. ಆರೋಪಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಆರೋಪಿಗೆ ಅಪರಾಧದಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿಗಳು ವಹಿಸಿದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬೇಕು.

ವಿವಾದಿತ ಆಸ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಪಕ್ಷಗಳು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುವ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡುವಾಗ ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಈ ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನ ಮಾಡಿತು. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ದೂರುಗಳಲ್ಲಿ ವಂಚನೆ, ನಂಬಿಕೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪಿತೂರಿ ಆರೋಪಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಎಫ್ಐಆರ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಸಮನ್ಸ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲು ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ನಿರಾಕರಿಸಿತ್ತು. ಆಸ್ತಿ ವಿವಾದದಲ್ಲಿದ್ದ ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪುತ್ರರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕೊನೆಗೂ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತು. ಇತರ ಆರೋಪಿಗಳಿಗೆ ಬಂಧನ ಪೂರ್ವ ಜಾಮೀನಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಹೊರಡಿಸಲಾದ ಸಮನ್ಸ್ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೊಸ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗಿದೆ.