ನವದೆಹಲಿ : 2013ರಿಂದೀಚೆಗೆ ಭಾರತೀಯ ಮತದಾರರಿಗೆ ಬಹುತೇಕ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ನೋಟಾ ಅಥವಾ ‘ಮೇಲಿನವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ’ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸದೆ ದೂರ ಉಳಿಯುವ ಮೂಲಕ ನಾಗರಿಕರು ತಮ್ಮ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ನೋಟಾ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನೋಟಾದ ಪರಿಚಯವು ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಒಂದು ಮಾರ್ಗವನ್ನ ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನ ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನ ಹೊಂದಿದೆ.
ನೋಟಾ ಮತವನ್ನ ತಟಸ್ಥವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮತಗಳ ಅಂತಿಮ ಎಣಿಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ, ಇದು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಮತಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ. ಶೂನ್ಯ ಅಂಕಗಣಿತ ಮೌಲ್ಯದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ 2013ರ ತೀರ್ಪು ನೋಟಾವನ್ನ ಸೇರಿಸುವುದರಿಂದ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಅರ್ಹ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು. ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಆಯ್ಕೆಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನ ಹೊಣೆಗಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ನೋಟಾದ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನ ಇದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
ನೋಟಾ ಚಿಹ್ನೆ.!
ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 11, 2013 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಇವಿಎಂಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಮತಪತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾದ ಮತಪತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನೋಟಾ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಮತದಾರರು ತಮ್ಮ ನೋಟಾ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನ ಚಲಾಯಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಇತರ ಚುನಾವಣಾ ಚಿಹ್ನೆಗಳಂತೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನ ಸಹ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಈ ಚಿಹ್ನೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಇವಿಎಂಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಮತಪತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಫಲಕದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 2013ರಲ್ಲಿ ಛತ್ತೀಸ್ ಗಢ, ಮಿಜೋರಾಂ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ನೋಟಾ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಜನರು ನೋಟಾಗೆ ಮತ ಹಾಕಿದರೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ.?
ಶೂನ್ಯ ಅಂಕಗಣಿತ ಮೌಲ್ಯದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಶೇಕಡಾ 100ರಷ್ಟು ಮತದಾರರು ನೋಟಾವನ್ನ ಆರಿಸಿದ್ರೆ, ಮರು ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ರೆ, ಒಬ್ಬ ಮತದಾರ ತನ್ನ ಮತವನ್ನ ಚಲಾಯಿಸಿದರೂ, ಆ ಮತವನ್ನ ಪಡೆಯುವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ.
ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆ 2024.!
543 ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಏಪ್ರಿಲ್ 19 ರಿಂದ ಏಳು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ 21 ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ 102 ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಮತದಾನ ಏಪ್ರಿಲ್ 26 ರಂದು ನಡೆಯಲಿದ್ದು, ನಂತರದ ಹಂತಗಳು ಮೇ 7, ಮೇ 13, ಮೇ 20, ಮೇ 25 ಮತ್ತು ಜೂನ್ 1 ರಂದು ನಡೆಯಲಿವೆ. ಜೂನ್ 4 ರಂದು ಮತ ಎಣಿಕೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರ ಪ್ರಕಾರ, 2024 ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 96.8 ಕೋಟಿ ಮತದಾರರು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ಭರದಿಂದ ಸಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ 10.5 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮತಗಟ್ಟೆಗಳನ್ನ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
